นโยบายของไทยต่อกัมพูชา

งานวิจัยเรื่อง นโยบายต่างประเทศไทย ต่อประเทศเพื่อนบ้านในยุคสงครามเย็น : ห้ากรณีศึกษาเปรียบเทียบ โดยผู้เขียนซึ่งเป็นอดีตข้าราชการของผู้ใหญ่ของกระทรวงการต่างประเทศอาศัยข้อมูลปฐมภูมิจากกระทรวงการต่างประเทศและประสบการณ์ตรงของผู้วิจัยในฐานะนักการทูตอาชีพ นับว่าเป็นข้อมูลจาก "คนใน" ที่มีประสบการณ์โชกโชนเกี่ยวกับประเทศเพื่อนบ้านเพื่อนให้ผู้อ่านซึ่งเป็น "คนนอก" ได้เห็นการวิเคราะห์ความสำพันธ์/นโยบายต่างประเทศไทยต่อประเทศเพื่อนบ้านอย่างเป็นระบบคุณูปการที่สำคัญของหนังสือเล่มนี้คือ การวิเคราะห์อย่างลึกซึ้งโดยผู้เขียนได้ภาษาง่ายๆ อธิบายถึงความสลับซับซ้อนของเหตุการณ์และประเด็นที่อ้างอิงถึงได้อย่างดี โดยเน้นเรื่องอิทธิพลของปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก ในบริบทของยุคสงครามเย็นที่มีต่อการกำหนดการตำแหน่งนโยบายต่างประเทศและการทูตของไทยตลอดจนอิทธิพลของการขัดแย้งและความร่วมมือระหว่างประเทศมหาอำนาจ ตลอดช่วงประมาณ 45 ปีของยุคสงครามเย็นและอิทธิพลของปัจจัยรัฐศาสตร์ซึ่งเป็นตัวแปรคงที่ และมักเป็นปัจจัยชี้ขาดต่อการตัดสินใจนโยบายต่างประเทศของไทยที่มีต่อประเทศเพื่อนบ้านในยุคสงครามเย็น

พวกเราอยู่ในเหตุการณ์ที่ท่านทูตสุรพงษ์เขียนถึงหนังสือเล่มนี้...ท่านได้กลับไปศึกษาเอกสารที่ท่านมีส่วนในการผลิต เพื่อแสวงหาความหมายในสิ่งที่ท่านมีส่วนรับผิดชอบในอดีต ซึ่งมีผลมาถึงปัจจุบัน จนสามารถพิสูจน์ให้เห็นเป็นที่ประจักษ์ชัดเจนว่า ความอยู่รอดและความมั่นคงของชาติคืออุดมการณ์เหนือสิ่งอื่นใดในการต่างประเทศของไทย....ความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านเป็นหัวใจของทูตไทย
หนังสือชุดนี้จะกลายเป็น "ผลงานเขียนแห่งชีวิต" ของสุรพงษ์ ชัยนาม เป็นบทสรุปที่เขียนขึ้นมาจากทฤษฎีและประสบการณ์ส่วนส่วนของนักการทูตชั้นผู้ใหญ่คนหนึ่งที่กระทรวงการต่างประเทศเคยผลิตขึ้นมา จะกลายเป็น "ตำนาน" หรือ "บทเรียนการทูต" เล่มสำคัญอีกเล่มหนึ่งของไทยและจะยิ่งใหญ่ไม่น้อยไปกว่า หนังสือ "ไทยกับสงครามครั้งที่สอง" ของคุณลุงของท่าน คือ ศาสตร์จารย์ดิเรก ชัยนาม
งานวิจัยนี้เป็นการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างไทยและประเทศเพื่อนบ้านอย่างเป็นระบบโดยอาศัยข้อมูลปฐมภูมิจากกระทรวงการต่างประเทศไทยและประสบการณ์ตรงของผู้วิจัยในฐานะการทูตอาชีพ....ความแตกต่างของอุดมการณ์ทางการเมืองเพียงประการเดียวในบริบทของสงครามเย็นที่โครงสร้างของระบบระหว่างประเทศแบ่งเป็นสองขั้วอย่างชัดเจน อาจมิใช่แก่นแกนของการกำหนดท่าทีของไทยต่อประเทศเพื่อนบ้านหรือประเทศเพื่อนบ้านต่อไทยเสมอไป
งานวิจัยชิ้นนี้ถือว่าเป็นผลงานดีที่สุดที่เคยอ่านมา...ใช้บันทึกข้อมูลจากที่ประชุมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไม่เคยมีมาก่อน....สามารถวิเคราะห์เบื้องหน้าและเบื้องหลังของเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น และเข้าใจถึงจิตใจและความเห็นของผู้กำเนิดนโยบายต่างประเทศออกมาอย่างมีระบบและบูรณาการที่สุด...ที่สำคัญมากกว่านั้น คือ การวิเคราะห์เชิงลึกให้เห็นถึงจุดอ่อนและจุดแข็งของการทูตไทยอย่างตรงไปตรงมา

สุรพงษ์ ชัยนาม

เกิดที่กรุงเทพมหานคร เมื่อปี พ.ศ. 2487

การศึกษา

- พ.ศ. 2506 มัธยมศึกษาตอนปลาย

จากโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

- พ.ศ. 2510 ปริญญาตรีสาขารัฐศาสตร์

จากมหาวิทยาลัย MARSHALL ประเทศสหรัฐอเมริกา

การทำงาน

- เริ่มรับราชการในกระทรวงการต่างประเทศ เมื่อปี พ.ศ. 2511 เคยดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวง

การต่างประเทศ, อธิบดีกรมเอเชียตะวันออก, เอกอัครราชทูต

5 ประเทศ คือ เวียดนาม โปรตุเกส กรีซ เยอรมนี

และแอฟริกาใต้