วารสารฟ้าเดียวกัน ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2565

อย่างที่ทราบกันดีว่ารัฐประหาร 2549 เป็นรัฐประหารที่ “เสียของ” ในสายตาของชนชั้นนำเอง เมื่อทักษิณกลับมาได้ด้วยชัยชนะในการเลือกตั้งผ่านพรรคพลังประชาชนและพรรคเพื่อไทย จึงต้องมีทั้งการปราบขบวนการคนเสื้อแดงและการแก้มือด้วยรัฐประหาร 2557 “เขาอยากอยู่ยาว” คือนิยามการรัฐประหารครั้งนี้จากปากของเนติบริกรเช่นบวรศักดิ์ อุวรรณโณ ที่เข้าไปรับใช้คณะรัฐประหาร

และแล้วการเปลี่ยนผ่านรัชสมัยก็เกิดขึ้นในเดือนตุลาคม 2559 ภายใต้รัฐบาลคณะรัฐประหารสมประสงค์ชนชั้นนำ สิ่งที่ไม่เคยเห็นมาก่อน (และน่าจะเกินความคาดหมายของชนชั้นนำเองด้วย) คือความพยายามขยายพระราชอำนาจและทวงคืนพระราชทรัพย์ ไม่ว่าจะผ่านรัฐธรรมนูญ 2560 ที่มีการแก้ไขตามพระประสงค์, พ.ร.บ. จัดระเบียบทรัพย์สินฝ่ายพระมหากษัตริย์ พ.ศ. 2560, พ.ร.บ. คณะสงฆ์ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2560, พ.ร.บ. ระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560, และ พ.ร.ก. โอนอัตรากำลังพลและงบประมาณบางส่วนของกองทัพบก กองทัพไทย กระทรวงกลาโหม ไปเป็นของหน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ ซึ่งเป็นส่วนราชการในพระองค์ พ.ศ. 2562 นี่ยังไม่รวมงบสถาบันกษัตริย์ที่เพิ่มสูงขึ้นทุกปี จนมีนักวิชาการตั้งข้อสังเกตว่าประเทศไทยอาจกำลังอยู่ภายใต้ระบอบเสมือนสมบูรณาญาสิทธิราชย์หรือไม่

แม้ชนชั้นนำจะฉลาดในการวางแผนการเพื่อทวงคืนพระราชอำนาจและพระราชทรัพย์นับแต่รัฐประหาร 2490 เป็นต้นมา แต่ก็มีสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมของพวกเขาเสมอ นั่นก็คือ ความรู้สึกแห่งยุคสมัย ทั้งความรู้สึกของคนเสื้อแดงรากหญ้าที่ถูกพรากสิทธิ์ในห้วงเวลาที่ประชาธิปไตยแบบเลือกตั้งตอบโจทย์ความใฝ่ฝันในชีวิตของพวกเขา ทั้งความรู้สึกของเยาวชนคนหนุ่มสาวที่อึดอัดคับข้องใจที่พรรคการเมืองที่เขาสนับสนุนถูกยุบอย่างไม่เป็นธรรม จนเราได้เห็นพลังใหม่ในการเรียกร้องการปฏิรูปสถาบันกษัตริย์ดังปรากฏใน 10 ข้อเรียกร้อง ไปจนถึงการวิพากษ์วิจารณ์งบประมาณสถาบันกษัตริย์อย่างเปิดเผยในสภาผู้แทนราษฎร

อย่างที่เห็นตำตาก็คือ มีการปราบปรามกดปราบทั้งสองขบวนการอย่างรุนแรง ทั้งด้วยการสังหารหมู่กลางเมือง และภายใต้สิ่งที่เรียกว่า “กระบวนการยุติธรรม” ที่ยอมแม้กระทั่งละเมิดกฎหมายเสียเอง

ปัจจุบัน ความพยายามขยายพระราชอำนาจและทวงคืนพระราชทรัพย์แบบโต้งๆ และการโต้กลับด้วยการวิพากษ์วิจารณ์สถาบันกษัตริย์อย่างเปิดเผยในรัชสมัยนี้ เป็นสิ่งที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน ขณะเดียวกันการครองพระราชอำนาจนำเช่นที่เคยเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 9 ก็ไม่มีใครคิดว่าจะได้เห็นอีกต่อไป

ตลอดระยะเวลากว่า 2 ทศวรรษ วารสาร ฟ้าเดียวกัน เผชิญกับปัญหาและอุปสรรคมากมาย แต่ก็ได้รับความช่วยเหลือจากเพื่อนมิตรจนผ่านมาได้ถึงปัจจุบัน อย่างไรก็ดี งานเลี้ยงย่อมมีวันเลิกรา วารสารฉบับนี้จะเป็นฉบับสุดท้าย เราต้องยุติการทำวารสาร ฟ้าเดียวกัน ลงเพราะขาดแคลนต้นฉบับที่มีคุณภาพ แต่เรายังคงทำงานความคิดในรูปแบบของหนังสือต่อไป

ในนามของกองบรรณาธิการวารสาร ฟ้าเดียวกัน เพื่อนร่วมงานในสำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกันทุกคน ทั้งที่เริ่มต้นด้วยกันมาและเข้ามาร่วมทางในภายหลัง เราภูมิใจที่ได้เป็นประจักษ์พยานของยุคสมัยที่มีความน่าตื่นเต้นที่สุดเช่นในปัจจุบัน

จนกว่าเราจะพบกันใหม่
(ในวันที่ประเทศไทยจะไม่เหมือนเดิม)