ขุนทองเจ้าจะกลับเมื่อฟ้าสาง ปกแข็ง (ซีไรต์ ปี 2524)

ขุนทอง...เจ้าจะกลับเมื่อฟ้าสาง ได้รับการยกย่องพูดถึงครั้งแล้วครั้งเล่าด้วยความร่วมสมัยที่ข้ามผ่านเวลา ความสัมพันธ์เป็นเนื้อเดียวกับสังคมร่วมสมัย

เรื่องสั้นบางเรื่องมีรากฐานมาจากเหตุการณ์ทางสังคมมาจากแรงกระตุ้นของการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ทางความคิดอย่างเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ หรือ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙ ภาพผู้คนและสังคมจึงมีความเกี่ยวเนื่องต่อกันเป็นเรื่องราวที่สอดคล้องกับความเป็นไปทางประวัติศาสตร์หรือหากศึกษาสังคมและประวัติศาสตร์เพิ่มเติมเข้าไปด้วยย่อมทำให้เกิดความซาบซึ้งในตัววรรณกรรมเพิ่มมากขึ้น

แต่หาได้หมายความว่า ขุนทอง...เจ้าจะกลับเมื่อฟ้าสาง จะมีคุณค่าเฉพาะแต่สังคมและประวัติศาสตร์ที่ถือกำเนิดมาแต่วิธีการสร้างสรรค์วรรณกรรม ที่ตีปัญหาสังคมได้แตก และลึกซึ้งทำให้รวมเรื่องสั้นชุดนี้ถูกหยิบยกขึ้นมาแนะนำให้คนแต่ละยุคได้อ่านกันมิขาดสาย

ที่สำคัญก็คือ สามัญสำนึกของคนหนุ่มสาวซึ่งมีความปรารถนาดีต่อชาติบ้างเมืองอยากเห็นความเท่าเทียมเป็นธรรม ย่อมล่องลอยอยู่เหนือกาลเวลาเป็นความคิดแห่งอรุณเบิกฟ้าที่เกิดขึ้นครั้งแล้วครั้งเล่า..