ความรับผิดชอบส่วนบุคคลของมนุษย์ใต้เผด็จการ

สารบัญ

- ความรับผิดชอบส่วนบุคคลของมนุษย์ใต้เผด็จการ
- สาระสำคัญของการตัดสิน
- ความอึดอัดใจที่มีต่อประเด็นทางศีลธรรม
- ทฤษฎีฟันเฟือง
- ความชั่วร้ายที่น้อยกว่า
- ความรู้สึกถึงความเป็นกฎหมาย
- พวกเราล้วนแล้วแต่ต้องอยู่กับตัวเอง
- ความรับผิดชอบ

คำนิยม

"อาเรนท์ชวนเราตั้งคำถามว่า บุคคลแต่ละคนจะอ้างได้อย่างสมเหตุสมผลจริงหรือว่าเราสามารถอ้างว่ามี "ความจำเป็น" ที่ต้องทำตามคำสั่งของผู้บังคับบัญชา หรือคำสั่งของอำนาจเผด็จการ เพื่อปฏิเสธความรับผิดชอบทางศีลธรรมและกฎหมาย ในกรณีที่การทำตามคำสั่งนั้นเป็นการละเมิดสิทธิและเสรีภาพของคนอื่น (เช่น กรณีที่ถูกสั่งให้ฆ่าชาวยิว) เพราะเรายังต้องถามต่อได้ว่า คำสั่งนั้น "ชอบธรรม" หรือไม่ หรือคำสั่งนั้นมีสถานะเป็น "กฎหมาย" ได้หรือไม่ หากไม่ชอบธรรมหรือไม่มีสถานะเป็นกฎหมายได้ หน้าที่ของเราในฐานะปัจเจกบุคคลที่สามารถจะมี "สามัญสำนึก" ทางศีลธรรมก็คือ การปฏิเสธที่จะทำตามคำสั่งเช่นนั้นไม่ใช่หรือ"
-สุรพศ ทวีศักดิ์

"กฎแห่งกรรมเป็นเรื่องสำคัญ แต่โลกซับซ้อนเกินกว่าเราจะเข้าใจการกระทำของตัวเองอย่างถ่องแท้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทางการมือง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกิจการงานใดอันข้องเกี่ยวกับผู้คนจำนวนมาก มีแต่รอให้ผลดีผลเสียบังเกิดภายหลัง เราถึงประจักษ์แจ้งการกระทำของผู้มีความรับผิดชอบ คือผู้สามารถทบทวน และรู้สึกเสียใจในความผิดพลาดที่ผ่านมาโดยรู้เท่าไม่ถึงการได้ "ความรับผิดชอบส่วนตัวของมนุษย์ไต้เผด็จการ" คือส่วนเสริมของหนังสืออันโด่งดังของฮันนา อาเรนท์ Eichmann in Jerusalem อาเรนท์พูดถึงประเด็นอันแหลมคมที่สุดในการเมืองยุคใหม่ ถ้าผู้กระทำความผิดไม่ได้ตั้งใจ ไม่ได้นึกถึงผลการกระทำของตน เชื่อว่าทำลงไปด้วยเจตนาดี หรือเพียงแค่รับคำสั่งอันไม่อาจหลีกเลี่ยงได้..."
- ภาณุ ตรัยเวช
ผู้เขียน ฮิตเลอร์ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง