เผด็จการในที่ทำงาน (Private Government) - Elizabeth Anderson / เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล และสิทธิพล เหลืองรุ่งทิพย์

เผด็จการในที่ทำงาน: เมื่อที่ทำงานคือรัฐอำนาจนิยมที่เราไม่กล้าพูดถึง 

(Private Government : How Employers Rule Our Lives and Why We Don't Talk about It)

เอลิซาเบธ แอนเดอร์สัน (Elizabeth Anderson) เขียน

แปลโดย เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล และสิทธิพล เหลืองรุ่งทิพย์ 

สำนักพิมพ์ สำนักนิสิตสามย่าน 

พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2568

.

เรามักกลัวการแทรกแซงจากรัฐ แต่กลับมองไม่เห็นว่า

"ที่ทำงาน" คือรัฐบาลเผด็จการตัวจริงที่เราต้องอยู่ใต้คำสั่งทุกวัน

.

หนังสือรวมบทปาฐกถา 2 ชิ้นของ “เอลิซาเบธ แอนเดอร์สัน” + บทวิจารณ์ 4 ชิ้น + บทตอบกลับของแอนเดอร์สันต่อข้อวิจารณ์ทั้งสี่

.

เป็นปาฐกถาเชิดชูเกียรติศาสตราจารย์แทนเนอร์ว่าด้วยคุณค่าของมนุษย์ (Tanner Lectures on Human Values) ซึ่งจัดขึ้นครั้งแรกที่มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน เมื่อต้นปี ค.ศ. 2014 เอลิซาเบธ แอนเดอร์สัน เป็นหนึ่งในนักปรัชญาการเมืองที่ทรงอิทธิพลที่สุดของโลก ผลงานของเธอรวมถึงหนังสือทรงอิทธิพลอย่าง Values in Ethics and Economics (1993) และ The Imperative of Integration (2010) บทความที่เธอเขียนไว้อย่างมากมาย รวมถึงบทความที่พลิกแนวทางของวงการอย่าง "What Is the Point of Equality?" (1999) ซึ่งได้หักเหความสนใจของนักปรัชญาสังคมจากความเหลื่อมล้ำเชิงวัตถุ ไปเน้นความเท่าเทียมในความสัมพันธ์ทางสังคมแทน ความห่วงใยของแอนเดอร์สันที่มีมาอย่างยาวนานต่อประเด็นเรื่องความเท่าเทียมกันทางอำนาจ เกียรติยศ และสถานภาพทางสังคมคือหัวใจของหนังสือเล่มนี้

บทปาฐกถาทั้งสองชวนให้เราเปลี่ยนความคิดอย่างถึงรากถึงโคนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างภาคเอกชนกับเสรีภาพและศักดิ์ศรีของแรงงาน ทั้งสองบทกล่าวถึงการเสื่อมถอยของแนวคิดก้าวหน้านิยมแบบตลาดเสรีตลอดช่วงเวลาหลายศตวรรษไว้โดยกว้างแต่ได้ประเด็น ความคิดแบบตลาดเสรีในปัจจุบัน (ชนิดที่ออกมาจากปากของเหล่านักวิชาการปัญญาชน และนักการเมือง) เข้าใจผิดอย่างสิ้นเชิงเกี่ยวกับสภาพของแรงงานในภาคเอกชน และมืดบอดต่อขนาดของอำนาจตามอำเภอใจและไร้การตรวจสอบที่แรงงานเหล่านี้ต้องเผชิญ คำถามว่าเหตุใดเรื่องนี้จึงเกิดขึ้นเป็นสาระของปาฐกถาชุดนี้ ซึ่งเหมาะสมและทันกาลอย่างยิ่ง

.

หนังสือเล่มนี้ต่อท้ายบทปาฐกถาทั้งสอง ด้วย “บทวิจารณ์” ที่เฉียบคม 4 ชิ้น ซึ่งถูกนำเสนอในโอกาสเดียวกัน และได้รับการปรับปรุงเพื่อการตีพิมพ์โดยนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญในหลากหลายสาขา ได้แก่

1.แอน ฮิวส์ (Ann Hughes) เป็นนักประวัติศาสตร์ชั้นนำ ผู้เชี่ยวชาญด้านอังกฤษในศตวรรษที่ 17 ยุคต้นสมัยใหม่และสงครามกลางเมืองอังกฤษ และดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ยุคต้นสมัยใหม่ที่มหาวิทยาลัยคีล สหราชอาณาจักร

2.เดวิด บรอมิช (David Bromwich) ศาสตราจารย์ประจำภาควิชาภาษาอังกฤษแห่งมหาวิทยาลัยเยล ผู้เป็นนักวรรณคดีอังกฤษและนักประวัติศาสตร์ทางความคิดในศตวรรษที่ 18 และผู้เขียนงานสำคัญหลายเล่มเกี่ยวกับการเมือง ทฤษฎีการเมือง และประวัติศาสตร์

3.นิโค โคโลดนี (Niko Kolodny) นักปรัชญา

4.ไทเลอร์ โคเวน (Tyler Cowen) นักเศรษฐศาสตร์ และนักวิจารณ์สาธารณะ

จากนั้นเนื้อหาปิดท้ายคือ “บทตอบกลับ” ของแอนเดอร์สันต่อข้อวิจารณ์ของนักวิจารณ์ทั้งสี่

.

หนังสืออันน่าประทับใจเล่มนี้ มีข้อถกเถียงและแง่คิดที่บรรจุอยู่ข้างในได้ส่องชี้แนวทางให้เราคิดทบทวนเกี่ยวกับคำถามเรื่องอำนาจและความยุติธรรมในที่ทำงาน คำถามที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของคนแทบทุกคน แต่กลับถูกละเลยอย่างน่าประหลาดใจ

.

สารบัญ

คำนำผู้เขียน

คำนำเสนอ โดย สตีฟเฟน มาเชโด

บทที่ 1 เมื่อตลาดเคยเป็นแนวคิด “ฝ่ายซ้าย”

บทที่ 2 รัฐบาลเอกชน

บทที่ 3 เราควรเรียนรู้จากพวกเลเวลเลอร์หรือไม่? - แอน ฮิวจส์

บทที่ 4 เหตุผลของตลาด - เดวิด บรอมิช

บทที่ 5 รับสมัครผู้ใต้บังคับบัญชา - นิโค โคโลดนี

บทที่ 6 การทำงานก็ไม่ได้แย่อะไรขนาดนั้น - ไทเลอร์ โคเวน

บทที่ 7 คำตอบต่อผู้แสดงความคิดเห็น - เอลิซาเบธ แอนเดอร์สัน

เชิงอรรถ