ประมวลตำรับยาไทย

ด้วยว่าการเจ็บไข้ได้ป่วยแห่งร่างกายนั้นเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ความรู้เพื่อการรักษาพยาบาลจึ่งอยู่ควบคู่กับสังคมมนุษย์มาช้านาน กล่าวได้ว่ามีมานับแต่เริ่มอารยธรรมนั่นเลยทีเดียว อันว่าตำรายาหรือการแพทย์แผนไทยนั้น คือหนึ่งในมรดกทางภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทย ที่เกิดจากการสั่งสมเรียนรู้และทดลองใช้จริง แพร่หลายนำไปใช้กันในประชากรทุกหมู่เหล่ากันนานมา ทั้งยังเปลี่ยนแปลงปรับปรุงอยู่เสมอด้วยเหตุแห่งยุคสมัยและสถานที่เปลี่ยนไปในระหว่างการสืบทอดการก่อเกิดของตำรับตำรายาไทยจึ่งมีคุณค่าสู่งยิ่ง เป็นหนึ่งในวัฒนธรรมเพื่อการดำรงอยู่ของเหล่ามนุษย์ชาตินั้นแล

            ช่วงเวลาแห่งปัจจุบันที่การแพทย์แผนสากลจะครอบคลุมไปทั่วทุกพื้นที่แล้วก็ตาม การแพทย์แผนไทยหรือหมอพื้นบ้านก็ยังเป็นที่พึ่งพิงได้อยู่เสมอ ทั้งยังสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเองจากภูมิปัญญาของถิ่นฐานของเรา แม้ว่ากระบวนการรักษาและการวินิฉัยโรคจะแตกต่างไปจากแพทย์แผนสากล กระนั้นด้วยเหตุแห่งการใช้งานจริงและได้ผลจริง การแพทย์แผนไทยจึงยังคงดำรงอยู่เสมอมา ตำรายาไทยนั้นมีหลายตำรับ แตกต่างกันไปตามสถานที่ของแต่ละภูมิประเทศแต่เก่าก่อนโบราณกาลจะจารลงในใบลานหรือสมุดข่อย จารึกหลักวิชาการเชิงการใช้งาน จำแนกถึงอาการของโรค วิธีการรักษา ตัวยาที่จะต้องใช้ และสรรพคุณยาไว้พร้อมดูแล เป็นเรื่องโรคภัยอันใดก็ตามแต่ความชำนาญของหมอแต่ละท่าน

สารบัญ

-ตำรายา ของ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช กรุงศรีอยุธยา

-ตำรายาเกร็ด ของ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์

-ตำรายา ของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ พระมหาสมณเจ้า

-ตำรับยา ของ พระยาแพทยาพงศาวิสุทธาบดี (สุ่น สุนทรเวช)

-ตำรับยา ของ หลวงอินทรอาญา

-ตำรับยา ของ หมื่นชำนาญแพทยา (พลอย แพทยานนท์)

-ตำรับยา ของ พล.อ.อ นักรบ บิณษรี

-ตำรายากลางบ้าน ของ นายแพทย์อวย เกตุสิงห์

-ตำรายาพื้นบ้านล้านนา

ภาคผนวก