COOL JAPAN Vol.2

ล้ม                  ลุก

ลง                   ขึ้น

เจ็ด                 แปด

ครั้ง                ครั้ง

การลุกขึ้นครั้งที่ 9

หากขอพรจากพระเจ้าที่สถิตในทุกอย่างตามความเชื่อของคนญี่ปุ่นได้นาทีนี้พวกเขาอาจปรารถนาให้มีใครโยนระเบิดปรมาณูเข้าใส่อีกสักลูกและทำลายผืนดินญี่ปุ่นให้ราบเป็นหน้ากอง เพื่อที่เมื่อเหลือแต่ซากปรักหักพัง คงได้รู้เสียทีว่าจะลุกขึ้นอีกครั้งอย่างไร

เมื่อเข้าสู่ศตวรรษใหม่ โลกก็ต้องเผชิญกับความท้าทายนานัปการ ทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม สำหรับญี่ปุ่น มันคือการเดินเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุก่อนใคร ในวันที่เศรษฐกิจยังติดกับดักยืดเยื้อยาวนาน และคนวัยเริ่มทำงานที่โตขึ้นมากับความถดถอยกลายเป็นเจเนอเรชั่นหลงทาง ผู้ปราศจากความฮีกเหิมในการสู้กับปัญหาแบบที่คนรุ่นเก่าเคยมี

และที่แย่กว่าอะไรทั้งหมด มันคือการเสียศูนย์ของสังคมที่เคยเห็นความเท่าเทียมมากที่สุดในโลก

ไม่ต่างจากนักวิเคราะห์ที่รับมือไม่ถูกกับการเชื่อมโยงกันอย่างซับซ้อนของโลกาภิวัตน์ หรือนักเศรษฐศาสตร์ที่ไม่สามารถนำเอาต้นทุนทางสิ่งแวดล้อมเข้ามาอยู่ในสมการการผลิต ไปจนถึงนักรัฐศาสตร์ที่ติดกับดักอุดมการณ์จนไม่สามารถพาโลกออกจากความขัดแย้ง ฯลฯ ในโลกซึ่งเต็มไปด้วยตำราเล่มเดิมที่ไม่มีคำตอบสำหรับโจทน์ใหม่ อีกทั้งไม่รองรับการรวมทุกโจทน์เข้าไว้ด้วยกัน ญี่ปุ่นเองก็ไม่ได้รอดพ้นจากภาวะอันสับสนนี้ แผนการรับมือต่อการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรของรัฐบาล ไม่มีวี่แววในการสร้างความมั่นใจให้กับสังคมได้ว่าคนวัยทำงานที่เหลือสัดส่วนน้อยลงทุกวันจะมีพลังงานพอในการเลี้ยงดูสังคมที่เต็มไปด้วยผู้สูงอายุ ซึ่งนับเป็นโจทย์ที่โลกไม่เคยมีเช่นกัน

ญี่ปุ่นยังเต็มไปด้วยสุนทรียภาพ ความหลงใหล ความน่าค้นหา ความน่ารัก ทุกอย่างที่ตอบจิตวิญญาณความเป็นมุนษย์ แต่นั่นเพียงพอหรือไม่ต่อการรับมือกับคลื่นยักษ์ที่เริ่มซัดเข้าหาฝั่ง ณ เวลานี้แล้ว ที่สำคัญมัดจะซัดด้วยความแรงที่โลกไม่เคยเห็น และจากทุกทิศทุกทาง ญี่ปุ่นต้องการคำตอบใหม่ และเป็นคำตอบในระดับที่จะเปลี่ยนหน้าตาของทุกอย่างไปโดยสิ้นเชิง แต่ก็ยังไม่มีใครเห็นวี่แววของคำตอบที่ว่านั้น

สุภาษิตญี่ปุ่นบอกไว้ว่า “ล้มลงเจ็ดครั้ง ลุกขึ้นแปดครั้ง” ไม่ว่าจะอย่างไรญี่ปุ่นจะต้องลุกขึ้นอีกครั้ง ไม่ใช่จากความโหดร้ายของธรรมชาติ หรือการทำลายล้างโดยเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน แต่เป็นการลุกขึ้นจากการเสียสมดุลอันเป็นปัญหาที่พวกเขาสร้างขึ้นเอง

ความสมดุลที่อาจเรียกได้ว่าเป็นหัวใจของความคิดแบบญี่ปุ่น และเป็นสิ่งที่เอาเข้าจริงโลกแทบไม่เคยเห็นจากพวกเขา ไม่ว่าจะเป็นช่วงเวลาใดในประวัติศาสตร์ก็ตาม