นิทานเวตาล

หนังสือดี ๑๐๐ เล่ม ที่คนไทยควรอ่าน

นิทานเวตาล เป็นนิยายสันสกฤตที่รู้จักกันแพร่หลาย เวตาลเป็นปีศาจพวกหนึ่งซึ่งหากินอยู่ในสุสานและสิงสู่ศพโดยทั่วไป เวตาลเป็นภูตผีที่กล่าวถึงเป็นอันดับสุดท้ายในนิยายสันสกฤตที่มีเรื่องเล่าอยู่ในหนังสือสชื่อพฤหัตกถาของคุณาฒัย กวีโบราณผู้มีชีวิตอยู่ในพุทธศตวรรณที่ ๕ ต่อมาภายหลังมีกวีชาวแคว้นกัษมีร ชื่อ โสมเทวะ ได้นำมาเรียบเรียงขึ้นใหม่และขยายความเพิ่มขึ้นอีกมากมายและเสร็จสมบูรณ์เมื่อ พ.ศ. ๑๖๑๓ มีความยาวทั้งสิ้น ๒๒,๐๐๐ โศลก ให้ชื่อว่ากถาสริตสาคร

ในคัมภีร์มหานิทานอันเป็นที่รวบรวมนิทานโบราณราว ๓๐๐ เรื่องมีนิทานเวตาลรวมอยู่เป็นชุดรวม ๒๕ เรื่อง พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ (น.ม.ส.) ทรงพบต้นฉบับภาษาอังกฤษที่ Richard Burton แปลจากเวตาลปัญจวีสติ ซึ่งเป็นภาษาสันสกฤต พระองค์ท่านได้ทรงพระนิพนธ์ขึ้นเป็นพากษ์ภาษาไทยเพียง ๑๐ เรื่องเท่านั้น โดยได้รวมเรื่องสุดท้ายมาไว้ด้วย และได้ทรงพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพหม่อมพัฒน์รัชนี ชายาองค์แรกของพระองค์ท่าน ปรากฏว่าพระนิพนธ์เรื่องนี้ได้รับความนิยมอ่านกันเรื่อยมาตลอดระยะเวลายาวนานเกิดกว่า ๙๐ ปี อีกทั้งยังใช้เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาอีกด้วย