1000 ปีแห่งความรื่นรมย์และขมขื่น

1000 ปีแห่งความรื่นรมย์และขมขื่น

(1000 Years of Joys and Sorrows: A Memoir by Ai Weiwei)

อ้าย เว่ยเว่ย (Ai Weiwei) เขียน

อัลลัน เฮช. บาร์ แปลอังกฤษ

ดรุณี แซ่ลิ่ว แปล

สดใส ขันติวรพงศ์ บรรณาธิการฉบับภาษาไทย

ฟรี! ที่คั่นหนังสือในเล่ม

“อ้าย เว่ยเว่ย” (Ai Weiwei) หนึ่งในศิลปินสำคัญที่สุดในโลกผู้ยังมีลมหายใจ

เขาเกิดปี 1957 ปัจจุบันอาศัยอยู่ที่เคมบริดจ์ ประเทศอังกฤษ ผู้ซึ่งไฟเนียลไทมส์ยกย่องว่าเป็น “หนึ่งในศิลปินสำคัญที่สุดที่มีผลงานในโลกยุคปัจจุบัน” และ เดอะนิวยอร์กไทมส์ ยกย่องว่าเป็น “เสียงแห่งเสรีภาพที่เต็มไปด้วยคารมคมคายและดูเหมือนจะไม่สามารถทำให้เงียบเสียงลงได้”

“1000 ปีแห่งความรื่นรมย์และขมขื่น” หนังสือบันทึกความทรงจำที่ครอบคลุม นำเสนอประวัติศาสตร์อันโดดเด่นของจีนในช่วงกว่าร้อยปีที่ผ่านมา ขณะเดียวกันก็ให้ความกระจ่างเกี่ยวกับกระบวนการทางศิลปะของ “อ้าย เว่ยเว่ย” ผู้เขียนด้วย

"สำหรับผม ศิลปะมีความสัมพันธ์เชิงพลวัตกับความจริง กับวิถีชีวิต และทัศนคติต่อชีวิตของเรา

ศิลปะไม่ควรถูกนำไปวางในห้องที่แยกต่างหาก ผมไม่สนใจศิลปะที่พยายามกันตัวเองให้แตกต่างจากความจริง"

ครั้งหนึ่งพ่อของ“อ้าย เว่ยเว่ย” คือ “อ้ายชิง” ผู้ได้ชื่อว่าสนิทสนมกับ“เหมาเจ๋อตง” และเป็นกวีชื่อดังที่สุดของประเทศ ถูกตีตราว่าเป็นฝ่ายขวาในยุคการปฏิวัติวัฒนธรรม อ้ายชิงกับครอบครัวถูกเนรเทศให้ไปอยู่ในสถานที่แห้งแล้งทุรกันดารที่เรียกกันว่า “ไซบีเรียน้อย” ที่ซึ่งอ้ายชิงถูกตัดสินให้ใช้แรงงานอย่างหนักด้วยการทำความสะอาดส้วมสาธารณะ อ้ายเว่ยเว่ยเล่าชีวิตวัยเด็กขณะถูกเนรเทศ และการตัดสินใจอันยากลำบากของเขากับการจากครอบครัวไปศึกษาศิลปะที่อเมริกา ซึ่งต่อมาเขากลายเป็นเพื่อนสนิทกับ“อัลเลน กินส์เบิร์ก” และได้รับแรงบันดาลใจจาก“แอนดี วอร์ฮอล”

เขาให้รายละเอียดเกี่ยวกับการกลับประเทศจีนอย่างตรงไปตรงมาและเฉลียวฉลาด รวมทั้งการที่เขาผงาดขึ้นจากการไม่เป็นที่รู้จักในวงการศิลปะมาสู่การเป็น “ซูเปอร์สตาร์ของโลกศิลปะ” และเป็นนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิมนุษยชนระดับนานาชาติ เขายังเล่าถึงวิธีที่ผลงานถูกกำหนดโดยการมีชีวิตอยู่ภายใต้ระบอบเผด็จการด้วย

ผลงานประติมากรรมและศิลปะจัดวางของ “อ้าย เว่ยเว่ย” ปรากฏสู่สายตาคนทั่วโลกนับล้าน และความสำเร็จด้านสถาปัตยกรรมของเขายังรวมถึงการมีส่วนช่วยออกแบบสนามกีฬารังนกที่เป็นสัญลักษณ์ของกีฬาโอลิมปิกส์ในกรุงปักกิ่ง การเคลื่อนไหวทางการเมืองอย่างจริงจังทำให้เขาตกเป็นเป้าหมายของทางการจีนมาเป็นเวลานานจนขึ้นสู่จุดสุดยอดเมื่อปี 2011 ที่เขาถูกจับกุมและกักขังลับโดยไร้ข้อกล่าวหาเป็นเวลาหลายเดือน นับเป็นครั้งแรกในหนังสือเล่มนี้ที่ “อ้าย เว่ยเว่ย” สำรวจต้นกำเนิดแห่งความคิดสร้างสรรค์อันสุดพิเศษ และความเชื่อทางการเมืองอันรุนแรงของเขา ผ่านเรื่องราวชีวิตของตัวเองและของพ่อผู้ซึ่งความคิดสร้างสรรค์ถูกสกัดกั้น

“1000 ปีแห่งความรื่นรมย์และขมขื่น” ให้ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงพลังมหาศาลที่หล่อหลอมให้เกิดจีนสมัยใหม่อันทะเยอทะยานและคุ้นเคยในคราวเดียวกัน และทำหน้าที่เตือนความจำแห่งความจำเป็นอย่างเร่งด่วนในการปกป้องเสรีภาพการแสดงออกอย่างถูกจังหวะเวลา